miMakker Schjravel is klaar om aan de slag te gaan
Monique Neisz
Zorgcentrum De Egthe'Familieleden van de bewoners moeten er soms aan wennen dat ik niet gewoon een ’pipo’ ben.'
Monique Neisz draagt vrolijke kleding. Haar enorme bos haar wordt in het gareel gehouden door twee vlechten die op haar schouders dansen. Ze staat in haar omkleedruimte van zorgcentrum de Egthe en is bezig met ontspanningsoefeningen. Terwijl ze haar gewrichten en spieren losmaakt, staan haar in rode lakschoenen gehulde voeten stevig op de grond. Na een diepe inademing blaast ze met bolle wangen het laatste restje lucht uit haar longen. Haar rode neus die imposant in het midden van haar gezicht prijkt, lijkt daardoor nog groter. Haar oogleden gaan langzaam omhoog en pretlichtjes vullen de ruimte. miMakker Schjravel is klaar om aan de slag te gaan.
Monique: ‘Mensen zijn sociale wezens met behoefte aan contact’. Voor mensen met onbegrepen gedrag (mensen met dementie, een verstandelijke beperking, een niet-aangeboren hersenafwijkingen, somatische problematiek, etc.) is dat contact niet altijd vanzelfsprekend. Het doel van de miMakker* is om contact te maken met mensen voor wie gesproken taal niet (langer) vanzelfsprekend is.
Een miMakker is opgeleid om via speciale technieken contact te leggen op emotioneel vlak. De vrolijke kleding is een hulpmiddel en helpt mij om te transformeren naar Schjravel. Ik doe dan dingen die ik als Monique niet zo snel doe. Schjravel is ondeugend, onhandig, uitbundig of juist heel erg verlegen. Door het inzetten van deze eigenschappen maak ik contact van hart tot hart, waarbij emotie belangrijker is dan taal.
In dit contact heeft de bewoner te allen tijde de regie. De miMakker volgt steeds de emotie. Als de bewoner lacht, lacht de miMakker. Huilt de bewoner, dan is de miMakker ook verdrietig. Dit geldt voor alle emoties. Gesproken taal is overbodig als het om emotie gaat. Lichaamstaal, mimiek en aanraking zijn voldoende.
Familieleden van de bewoners moeten er soms aan wennen dat ik niet gewoon een ’pipo’ ben. Dat is dit beroep zeer zeker niet. Als ze ervaren wat het effect is bij hun geliefde, zijn ze vaak onder de indruk en soms zelfs emotioneel. Ik maak hele mooie en bijzondere dingen mee tijdens mijn werk, die ik ook deel met de familie. Zo vroegen de verzorgenden me een keer of ik naast een bedlegerige bewoonster wou gaan zitten, omdat ze erg onrustig was. Daar heb ik veel tijd voor genomen. Ik zat naast haar, mijn hoofd uitgeschakeld en mijn hart wijd open. Haar woorden waren onverstaanbaar, maar haar emoties des te meer. Het leek alsof ze zich iedere keer in een andere situatie bevond. Het voelde voor mij alsof ze van alles ‘opruimde’ uit haar leven. Ze was niet terminaal en soms had ze heldere momenten waarop ik voelde en zag dat ze bang was. Ik heb haar hand liefdevol vastgehouden, terwijl ik half bij haar in bed lag. Ik heb zelfs met haar gezongen. Op een gegeven moment werd ze rustig. Niet lang daarna is ze overleden. Ik bleek de laatste persoon die met haar, zei het in niet reguliere taal, gesproken heeft. Het is heel erg bijzonder om zoiets mee te maken. Ik voel dankbaarheid en denk er nog steeds met een warm gevoel aan terug.
Hieronder zet ik een tekst van mijzelf waarin ik beschrijf hoe ik mijn bijzondere werk ervaar.
Hier en nu…
de tijd en wat er om je heen gebeurd is
niet meer grijpbaar voor jou
woorden lijken vloeibaar te worden en
ze druppelen zomaar van je weg
is het avond? is het dag? in jouw wereld
is geen houvast meer
ik kom even op bezoek in jouw wereld en
ga een tijdje met je mee
waarheen? dat maakt niet uit, maar we
gaan samen en dat is beter dan alleen
het is niet te veranderen, er komt geen
betere tijd… alleen het hier en nu en dat is
zoals het is
ieder moment is kostbaar door het met
iemand te delen, even niet alleen, heel
even begrepen voelen…
M. Neisz
* Een miMakker wordt opgeleid volgens de miMakkusmethode bij Stichting miMakkus in Eindhoven. Deze in 2002 in de gezondheidszorg geïntroduceerde methode berust op een ervaringsgerichte benaderingswijze. Binnen Zuyderland zijn zes miMakkers werkzaam die gecertificeerd zijn volgens de richtlijnen van de CRKBO.