Dr. Asiong Jie en Anouk van der Heijden
‘Niet vóór de patiënt denken, maar mét de patiënt’
Dr. Asiong Jie werkt als hemato-oncoloog binnen Zuyderland MC. Vanuit de Academische Werkplaats Patiëntenparticipatie, die valt onder zijn lectoraat patiëntgecentreerde zorg op Zuyd Hogeschool, start hij in 2017 een project* om de bestaande zorg voor kankerpatiënten met trombose te verbeteren. Er zijn kwaliteitsverbeterteams gevormd waarin patiënten, mantelzorgers en diverse zorgprofessionals gelijkwaardige partners zijn en ervaringen worden gedeeld. Samen zoeken de leden naar oplossingen om de zorg voor deze categorie patiënten efficiënter en meer patiëntgericht te maken. Anouk van der Heijden, junior gezondheidsonderzoeker, voert het onderzoek uit van dataverzameling tot en met begeleiding van de kwaliteitsverbeterteams.
Anouk: ‘De kwaliteitsverbeterteams zijn dusdanig samengesteld dat alle zorgverleners, inclusief een huisarts, die betrokken zijn bij kankerpatiënten met trombose vertegenwoordigd zijn. Tijdens de bijeenkomsten is gelijkwaardigheid van de deelnemers erg belangrijk. Iedereen moet zich veilig en vertrouwd voelen om een eigen mening te geven en/of emoties te uiten. Asiong stelt zich tijdens de bijeenkomsten niet op als arts, maar als de mens achter de arts. Daardoor ontstaat een laagdrempelige en informele sfeer. De mantelzorgers zijn ook meegenomen in het project omdat die vaak onderbelicht zijn. Wij vragen dan ook expliciet wat voor hen belangrijk is.’
Asiong: ‘De basis van dit project is dat we alles bekijken vanuit het perspectief van de patiënt. Niet vóór de patiënt denken, maar mét de patiënt. Omdat patiënten hun ervaringen delen en meedenken bij het vinden van oplossingen, kunnen we uiteindelijk een kwaliteitsverbetertraject opstarten. We hebben de bestaande EBCD-techniek (Experience-Based co-design) zodanig aangepast dat deze ook in een ziekenhuissetting gemakkelijker kan worden toegepast. Het project fungeert als een blauwdruk en mijn streven is om dit systeem overal binnen Zuyderland te gaan gebruiken en uiteindelijk ook in andere ziekenhuizen.’
Zeven patiënten en zeven mantelzorgers nemen deel aan het project en worden in de thuissituatie geïnterviewd. Hier zijn film of geluidsopnames van gemaakt. Vervolgens worden de verbetermogelijkheden uit de verschillende opnames geknipt en samengevoegd tot één film. Asiong: ‘We willen de zorgverleners binnen onze organisatie in beweging brengen om zaken te verbeteren. Als je de film bekijkt hoor je waar patiënten en mantelzorgers tegenaan lopen en hoe ze dat beleven met alle emotie die daarbij hoort. Uit eigen ervaring als zorgverlener, weet ik dat als je dat ziet, de stimulans groter is om iets met die knelpunten te doen. Ervaringen van zorgverleners worden verzameld tijdens groepsinterviews. Op grond van gedeelde ervaringen van patiënten, mantelzorgers en zorgverleners worden gezamenlijk verbeterpunten opgesteld.’
Asiong: ‘Tot nu toe hebben de bijeenkomsten al een aantal zaken opgeleverd die voor verbetering in aanmerking komen. Patiënten ervaren bijvoorbeeld dat de samenwerking tussen de verschillende specialismen beter kan. Artsen kijken vaak naar een patiënt vanuit hun eigen werkgebied. Uiteraard moeten de oplossingen praktisch inpasbaar zijn. Komen ervaringen vaker voor bij verschillende patiënten, dan zijn dat echte winstpakkers voor kwaliteitsverbeteringen.’
Voor Asiong en Anouk is het project geslaagd als de patiëntenzorg aanzienlijk verbetert ten gunste van onze patiënten. De input van patiënten en mantelzorgers is daarbij het uitgangspunt en onmisbaar. De projectleden zijn enthousiast en zetten zich volledig in om dit doel te bereiken.
*Naam van het project: ‘Patiënt en mantelzorgervaringen als startpunt om bestaande zorg te verbeteren middels EBCD (Experience-Based co-design).’
