Kaito over genderdysforie en de acceptatie hiervan: “Durf geïnteresseerde vragen te stellen en blijf open voor acceptatie en begrip”
09 aug 2024Genderdiversiteit is de variatie in de identificatie van het genderspectrum en komt ongeveer bij 2,5-8,4% van de kinderen en adolescenten voor, en bij 0,5-4,5% van de volwassenen [1]. Hoewel de gezondheidszorg stappen zet in de zorg voor genderdiverse mensen, blijft de acceptatie achter. Zorgwekkende cijfers laten juist zien dat er verminderde acceptatie ten opzichte van voorheen onder jongeren is voor de LHBTQ+community [2].
Omdat begrip pas ontstaat wanneer we echt luisteren naar wat de ander ervaart, gingen we het gesprek aan met Kaito*, een 17 jarige transman met de voornaamwoorden hij/hem en cliënt in zorg bij ons team Kind&Adolescent, Zuyderland GGz.
Kaito heeft hulp gevraagd in verband met een ongelukkig gevoel omdat zijn geboren gender niet in harmonie voelt met zijn genderidentiteit (genderdysforie). Als kind merkte hij al dat hij zich meer gedroeg als jongen. Toen hij naar de middelbare school ging merkte hij dat er iets ‘mis’ was. Na lang stoeien met zichzelf, van non-binair (iemand die zich niet exclusief man of vrouw voelt) of genderfluid (iemand die zich soms man en soms vrouw voelt), naar transgender, durfde hij 2 jaar geleden hier open over te zijn richting zijn ouders en anderen. Zijn ouders steunden hem gelijk, maar dat begrip is helaas niet bij iedereen aanwezig.
Geslachtsverandering mag volgens de wet vanaf 16 jaar. Kinderen kampen vaak al vanaf een jongere leeftijd met genderproblemen en moeten dus lang wachten. Dit is niet helpend voor voor hen en hun omgeving. Wachtlijsten maken dat je vaak al ‘volwassen’ bent voordat het traject daadwerkelijk gaat lopen. Ook Kaito staat op een lange wachtlijst voor een gendertransitietraject. Hij vindt het dan ook vervelend dat de wachtlijsten zo lang zijn: “Enerzijds is het goed dat je er wat langer over na kunt denken, anderzijds wil je zo snel mogelijk beginnen omdat je je oncomfortabel voelt in je lichaam.”
Wat zou Kaito graag anders willen zien? Kaito: “Het zou fijn zijn als mensen gewoon vragen durven te stellen. En dat het normaal wordt om bij je voorstellen meteen je pronouns (gekozen voornaamwoorden) te kunnen zeggen zonder dat dit “raar” is. Fouten maken is helemaal niet erg; het is juist heel fijn als mensen interesse tonen door vragen te durven stellen. Naast het stellen van open vragen, zou een andere praktische oplossing zijn om pronoun-pins te gebruiken (opspeldkaartje met je gekozen voornaamwoorden/pronouns).”
Daarnaast pleit Kaito voor een meer open mindset in de ontwikkeling van kinderen: “Geef kinderen begrip en ruimte, ook als hun gedrag niet matcht met hun geboren gender. Laat ze aandoen wat ze willen en geef hen ruimte om zich te ontwikkelen vanuit hoe ze zichzelf voelen. Mensen zijn divers in hun genderidentiteit. Kleding heeft geen gender, activiteiten hebben geen gender, banen hebben geen gender. Alles is voor iedereen. Geef ruimte om zelf te mogen ontdekken en ontwikkelen.”
Kaito heeft het geluk dat hij veel steun vindt bij zijn familie. Ze delen tips voor boeken, theater en films over gender (zie hieronder). Daarnaast kan Kaito zichzelf zijn bij community’s zoals de Dutch Comic Con. Een omgeving waar je je zorgen kwijt kunt, waar mensen zich inleven en waar je je comfortabel en begrepen voelt.
Veel mensen zijn onzeker en durven geen vragen te stellen. Kaito vindt dat jammer, omdat vragen stellen interesse toont en helpt om elkaar beter te begrijpen en aan te passen. Dit is dan ook de boodschap die Kaito wil meegeven: “Leer om jezelf in te leven in andere mensen. Let op hoe mensen zich voelen, hoe je iemand accepteert en welke invloed dat op iemand anders heeft. Kortom, durf geïnteresseerde vragen te stellen en blijf open voor acceptatie en begrip.”
Aanraders voor meer begrip:
- Film/theaterstuk: ‘met zonder ballen’
- Film: ‘20000 types of bees’
- Boek: ‘Be like Mick, be yourself’
- Boek: “Gloei”, interviews en gedichten
- Website: ‘treatitqueer.org’ (workshops, zakkaartjes en meer voor gezondheidszorgverleners)
Met enorm veel dank aan:
Kaito *
Chiara van der Kuy, co-assistent
Juul Ghijsen, co-assistent
Sandra Fornaro, kinder- en jeugdpsychiater
* een fictieve naam uit privacyoverwegingen
Geraadpleegde literatuur:
[1] Cijfers. Transgenderinfopunt. https://www.transgenderinfo.be/nl/taal-en-beleid/onderzoek/cijfers. Geraadpleegd op 19-7-2024.
[2] Scholen doen hun best, maar steeds minder jongeren vinden homos normaal. NRC. 17 juli 2024 (https://www.nrc.nl/nieuws/2024/07/11/scholen-doen-hun-best-maar-steeds-minder-jongeren-vinden-homos-normaal-a4859450).