Bijzondere actie in Heerlen: hart na circulatiestilstand dankzij nieuwe techniek toch bruikbaar

Een primeur in Limburg: in Zuyderland is recent de eerste DCD-hartdonatie-procedure in onze provincie succesvol uitgevoerd. Het stilstaande hart van een op de Intensive Care overleden donor werd daarbij uitgenomen, buiten het lichaam op een machine geplaatst en kon zo weer gaan kloppen na toevoer van zuurstof en bloed. Dankzij deze nieuwe werkwijze, die ook voor Nederlandse begrippen nog vrij uniek is, kon het hart elders in het land succesvol in een ander lichaam getransplanteerd worden.

Ruud Winkens, orgaandonatiecoördinator binnen Zuyderland, onderschrijft hoe uitzonderlijk het is wat eerder deze maand gebeurde op de Zuyderlandlocatie in Heerlen. ‘Dit was de eerste geslaagde uitvoering van deze procedure in Limburg’, zegt Ruud. ‘In Nederland is dit pas negen keer eerder gedaan. Er is dan ook veel samenwerking tussen het IC-team en het externe OK-team voor nodig om dit mogelijk te maken. Zo moet de weg naar de OK nog sneller afgelegd worden.’ Een hart doneren was voorheen wel mogelijk, maar enkel nog bij een hersendode donor. Helaas gaat het bij meer dan de helft van de overleden hartdonoren om donatie na een circulatiestilstand (DCD, Donation after Circulatory Death), wat een transplantatie van het hart onmogelijk maakte. De nieuwe techniek brengt daar verandering in.

Sinds mei in Nederland
De DCD-hartdonatieprocedure is wereldwijd al in enkele landen (onder meer in Australië, USA, België, UK en Spanje) uitgevoerd. In Nederland werd de procedure voor het eerst in mei van dit jaar toegepast. Een landelijk tekort aan donorharten was de belangrijkste reden om deze techniek naar Nederland te halen, dankzij onder andere universitaire centra, de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). ‘Belangrijk’, legt Ruud uit, ‘want zelfs bij alle hersendode donoren is een hart niet altijd geschikt voor donatie.’

Extra hartdonoren
Er staan jaarlijks rond de 120 hartpatiënten op de wachtlijst voor een donorhart. Een op de zeven overlijdt, omdat er niet tijdig een donorhart beschikbaar is. De drie betrokken universitaire centra in Nederland hebben berekend dat DCD-hartdonatie landelijk tot ongeveer veertig extra hartdonoren per jaar kan opleveren. Een verdubbeling van het aantal harttransplantaties dat op dit moment gedaan wordt. De commissie Orgaan- en Weefseldonatie, Intensivisten en IC-verpleegkundigen van Zuyderland laten weten dat zij het bijzonder vinden dat er in Heerlen dankzij de nieuwe techniek een steentje bijgedragen is aan het terugdringen van de tekorten. ‘En hopelijk leidt het tot meer donoren’, besluit Ruud.