Diagnose maagkanker

De maag is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. Hij ligt midden en boven in de buik, vlak onder het middenrif. Het middenrif is een grote ‘koepelvormige’ spier. Deze spier scheidt de borst- en de buikholte van elkaar.

De maag is een rekbaar orgaan dat van boven breed is en van onder smal. De maag bestaat uit:

• maagingang (cardia): overgang van de slokdarm naar de maag
• maagkoepel (fundus): het deel dat tegen het middenrif aanligt
• corpus: middelste deel van de maag
• antrum: onderste deel van de maag
• maaguitgang met sluitspier (pylorus): overgang van de maag in de twaalfvingerige darm

De maagwand is ongeveer een halve centimeter dik en bestaat uit drie lagen. Van buiten naar binnen zijn dit de spierlaag, de bindweefsellaag en de slijmvlieslaag.
De maag heeft een functie in de vertering van voedsel, maar ook in de afweer tegen micro-organismen. De maag maakt voedsel fijner door het te kneden. Ook wordt er een begin gemaakt met de vertering van eiwitten en vetten. Daarnaast doodt de maag bacteriën die met het voedsel mee het lichaam in komen. Tussen de slokdarm en de maag zit een sluitspiertje, zodat het eten vanuit de maag niet terug de slokdarm in kan stromen. Het voedsel blijft gemiddeld drie uur in de maag. Daarna gaat het via de maaguitgang in kleine porties door naar de twaalfvingerige darm.

Bij maagkanker is er een kwaadaardige tumor in de maag ontstaan. Voor maagkanker wordt vaak de naam maagcarcinoom gebruikt. Carcinoom is een ander woord voor kwaadaardige tumor of kanker.

Er zijn verschillende soorten maagkanker, omdat maagkanker in verschillende soorten cellen kan ontstaan.

Adenocarcinoom

Meestal ontstaat maagkanker uit cellen in het slijmvlies dat de binnenkant van de maagwand bekleedt.  Deze tumor heet een adenocarcinoom. Ongeveer 95 van de 100 mensen met maagkanker heeft een adenocarcinoom.

Er bestaan 2 types adenocarcinoom:

• het intestinaal type, dit komt het meeste voor: ongeveer 90-95%
• het diffuus type: dit komt zelden voor: ongeveer 5%

Diffuus type adenocarcinoom

Bij 5 op de 100 mensen met een adenocarcinoom is er niet één duidelijke tumor te zien. De kanker zit op verschillende plekken tegelijkertijd in de maag. Dit heet ook wel diffuse maagkanker. Bij een klein deel van de mensen ontstaat diffuse maagkanker door een erfelijke aanleg.
Meer informatie kunt u vinden op: kanker.nl

Cardiacarcinoom

Een cardiacarcinoom zit hoog in de maag, in het grensgebied tussen de slokdarm en de maag. Dit grensgebied heet de cardia.

Linitis plastica

Linitis plastica is een vorm van diffuse maagkanker die weinig voorkomt. Bij linitis plastica is de kanker vanuit het maagslijmvlies in de spieren van de maagwand gegroeid. Daardoor wordt de maagwand dikker en stugger en kan de maag minder goed werken.
Vaak is de kanker doorgegroeid in organen die dichtbij de maag liggen, zoals de het begin van de dunne darm en de slokdarm. 

Andere soorten kanker in de maag

Er zijn ook andere vormen van kanker in de maag. De behandeling van deze tumoren in de maag is anders dan de behandeling van maagkanker. De kankersoorten heten ook geen maagkanker. Uw arts kan u meer informatie geven over de behandeling.

• Maaglymfoom (MALT)
  Een maaglymfoom ontstaat uit de cellen van het immuunsysteem in de maagwand. De afkorting voor een maaglymfoom is MALT. MALT is een non-hodgkinlymfoom.
  Meer informatie kunt u vinden op kanker.nl
• Gastro-intestinale tumor (GIST)
  Een gastro-intestinale tumor ontstaat uit het bindweefsel rond de maag.
  Meer informatie kunt u vinden op kanker.nl
• Neuro-endocriene tumor (NET)
  Een NET van de maag ontstaat uit neuro-endocriene (zenuw-hormoon) cellen van de maag.
  Meer informatie kunt u vinden op kanker.nl

Een kwaadaardige tumor in de maag kan op verschillende manieren groeien:

• de tumor groeit alleen in de maag;
• de tumor groeit vanuit de maag het onderste deel van de slokdarm in. Dit gebeurt vooral als de tumor in de buurt van de maagingang zit;
• de tumor groeit vanuit de maag het eerste deel van de dunne darm in. Dit deel zit aan de maag vast en heet de twaalfvingerige darm. Dit gebeurt vooral bij tumoren in de buurt van de maaguitgang;
• de tumor groeit dwars door de maagwand heen. De tumor kan dan in de omliggende organen groeien, zoals de alvleesklier, de lever of de dikke darm.

Kanker kan uitzaaien. Een ander woord voor uitzaaiing is metastase. Groeit de tumor door, dan neemt de kans toe dat er kankercellen losraken en worden verspreid. Zo ontstaan uitzaaiingen:

• kankercellen kunnen zich verspreiden via de lymfe. De kankercellen komen dan eerst terecht in de lymfeklieren rond de maag. Daar kunnen ze uitgroeien tot uitzaaiingen. Via deze lymfeklieren kunnen kankercellen later ook andere lymfekliergebieden in het lichaam bereiken.
• ook via het bloed kunnen kankercellen zich verspreiden. Ze kunnen dan uitzaaien naar organen als de lever en de longen.
• kankercellen kunnen ook losraken en zich in de buikholte Daar kunnen ze uitgroeien tot uitzaaiingen. Er kan daardoor vocht in de buik ontstaan. Dit vocht heet ascites. Hierdoor kan de buik opzetten en pijnlijk aanvoelen.

Symptomen die bij maagkanker kunnen voorkomen zijn:

• verminderde eetlust en een afkeur voor voedsel met een sterke geur, zoals koffie, gebraden vlees en bepaalde kruiden
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• snel een vol gevoel hebben na het eten of het idee hebben dat het voedsel niet wil zakken
• pijn in de bovenbuik en/of in de buurt van het borstbeen
• misselijkheid
• regelmatig overgeven of het braken van (kleine beetjes) bloed
• brandend maagzuur en oprispingen
• duizeligheid en vermoeidheid. Dit zijn klachten die kunnen ontstaan door langdurig bloedverlies uit de maag. Hierdoor kan bloedarmoede ontstaan.
• een teerachtige, pikzwarte ontlasting. Deze klacht kan ontstaan door bloedverlies uit de maag.

Lees meer over symptomen bij maagkanker op kanker.nl

De precieze oorzaak van maagkanker is onduidelijk. Wel zijn er factoren die de kans op maagkanker vergroten. Dit worden de risicofactoren genoemd. Vooral bij een combinatie van deze factoren is de kans groter.

De belangrijkste risicofactoren van maagkanker zijn:

• roken
• alcoholgebruik
• overgewicht
• een langdurige infectie (van tientallen jaren) met de Helicobacter pylori-bacterie
• een eerdere maagoperatie, waarbij een deel van de maag is verwijderd
• bepaald type ontsteking van het maagslijmvlies (chronische atrofische gastritis)
• adenomateuze maagpoliepen (een goedaardig gezwel in de maag)
• er zijn aanwijzingen dat bepaalde voedingsgewoonten, zoals het eten van veel zout of veel rood of bewerkt vlees, de kans op maagkanker vergroot. Het eten van groente en fruit beschermt tegen maagkanker.

Erfelijkheid
Ongeveer 5% van de mensen met maagkanker krijgt de ziekte door een erfelijke aanleg. Er zijn families met een erfelijke aanleg voor maagkanker. Ook zijn er enkele zeldzame erfelijke aandoeningen die voor verschillende tumoren kunnen zorgen, waaronder maagkanker. Het risico op maagkanker verschilt per erfelijke aandoening.

Meer informatie over erfelijkheid en maagkanker kunt u vinden op kanker.nl

De resultaten van de onderzoeken worden besproken in een multidisciplinair overleg. Dit houdt in dat verschillende specialisten, gespecialiseerd in maag- en slokdarmkanker, samen de onderzoeken bespreken. Zo kan de diagnose zorgvuldig gesteld worden.

Uw behandelend arts maakt samen met andere specialisten een behandelplan dat geschikt is voor u. Zij gebruiken hiervoor landelijke richtlijnen en ze kijken naar het stadium van de ziekte, maar ook persoonlijke factoren spelen hierbij een rol. Hoe is uw verdere gezondheid en lichamelijke conditie? En welke behandeling wilt u zelf ondergaan?

Als er geen uitzaaiingen worden gevonden en de tumor kan lokaal worden weggehaald is de behandeling gericht op genezing (curatieve behandeling). Als er uitzaaiingen worden gevonden of de tumor is te groot om te kunnen weghalen zal de behandeling gericht zijn op het remmen van de ziekte en het verminderen van klachten (palliatieve behandeling).

Uw behandelend arts zal het behandelplan met u bespreken. Tijdens dit gesprek kunt u ook uw wensen en verwachtingen aangeven. In sommige situaties zal de arts u een keuze voorleggen. Aan elk besluit zitten voor- en nadelen. Bespreek die met uw arts. U kunt met uw vragen ook terecht bij uw verpleegkundig specialist.

Een behandelplan is dus maatwerk. Laat u daarom goed informeren over de behandelmogelijkheden zodat u samen met het behandelteam een weloverwogen besluit kunt nemen.